Hoofdstuk 1

Hoofdstuk 1 – Hoofdstuk 2Hoofdstuk 3Hoofdstuk 4Hoofdstuk 5Hoofdstuk 6Hoofdstuk 7

“Van oprichting tot watersnood”

1902 – 1916

1. De wieg van het Volendams Fanfarekorps

Niemand weet met zekerheid te vertellen, wanneer precies en bij welke gebeurtenis het fanfarekorps het levenslicht zag.

Wat bewoog in de vroege jaren van deze eeuw een aantal inwoners van een straatarm vissersdorp geld te investeren in de aanschaf van een hoeveelheid koperen toeters? Mogelijk was het de wil om door muziek een enkele keer per jaar te ontsnappen aan de eentonigheid van de armoede. Mogelijk een poging wat blijheid te brengen in de te kleine huisjes met de te grote gezinnen, waar de nood misschien wel schilderachtig, maar tegelijk ook zeer nijpend was.

Op onze speurtocht door de gemeentearchieven stuitten wij op de behandeling van een verzoek aan het Gemeentebestuur, gedateerd 8 september 1906, om Subsidie voor het VOLENDAMS FANFARE, waarop het Gemeentebestuur het volgende antwoordde:

Edam, 8 september 1906

Geacht bestuur,
Bij deze hebben wij de eer mede te delen, dat de raad in zijne vergadering van 5 dezer heeft besloten aan Uw fanfarecorps tot wederopzegging toe een subsidie van f.100,- per jaar te verlenen, ingaande 1 januari 1907.
De raad verbond daaraan de voorwaarden, dat door Uw gezelschap openbare uitvoeringen worden gegeven op nationale feestdagen en bij andere plechtige gelegenheden, zulks tot een maximum van vier concerten en op die dagen welke door ons aangegeven.

Wij verzoeken ons wel te willen mededelen of Uwe vereniging al of niet bereid is bovenstaand genoemde subsidie onder de gestelde voorwaarden te aanvaarden.

Burgemeester en Wethouders van Edam.

Uit deze brief blijkt duidelijk, dat het korps onder de naam Volendams Fanfare reeds bestond met voldoende spelende leden en een echt bestuur. Ook kon worden aangenomen, dat men in 1906 al zover was gekomen, dat men in staat was een concert te geven en uitvoeringen muzikaal te verzorgen op bepaalde feestdagen. Dit houdt tevens in, dat men al enkele jaren aan het repeteren was.

Het staat dus min of meer vast, dat zo rond het jaar 1902 het Korps het levenslicht zag en toen al driftig repeteerde onder de bezielende leiding van dirigent Crelis Steur ‘De Koster’, die daarnaast in ons dorp nog de funkties vervulde van zangkoordirigent en doodgraver.

Vanaf 1906 tot aan 1919 is het korps onafgebroken actief geweest met het geven van concerten en het opluisteren van diverse activiteiten en gebeurtenissen, zoals dat door de vroede vaderen als eis voor subsidie was gesteld.

2. Met Crelis Steur voor het eerst op Concours
Uit de eerste periode van het bestaan van 1904 tot 1919 zijn ook enkele belangrijke gebeurtenissen bekend, muzikale optredens zowel binnen als buiten Volendam. Het bijgevoegde fotomateriaal (zie onder) laat zien, dat het aantal spelende leden al snel groeide tot over de dertig. Crelis Steur ‘De Koster’ bleef de dirigeerstok hanteren en hij deed dat kennelijk zo bekwaam, dat men al spoedig in staat was concerten te geven op een redelijk hoogstaand peil.

In 1912 was men zover gevorderd, dat besloten werd deel te gaan nemen aan een concours in De Bilt. En wat niemand toch had durven hopen, gebeurde: Het Fanfarekorps behaalde al meteen een eerste prijs in de 3e afdeling, een muzikale prestatie van de eerste orde.

Door dit grote succes en mede door het indrukwekkende Volendammer kostuum kreeg het korps nu ook uitnodigingen voor optredens buiten Volendam, hetgeen ook weer uit het overigens spaarzame bewaard gebleven fotomateriaal kan worden vastgesteld.

>strong>3. Uitnodiging Picadilly-Hotel in London…
Grote opwinding ontstond onder de korpsleden toen de post een uitnodiging meebracht voor een optreden in het bekende Piccadilly Hotel in Londen. Een zekere Barend Kwast zo de organisatie op zich nemen en ook voor het financiële deel zorg dragen.

Haastig begon men naar geschikte partituren te zoeken en op de repetitieavonden ving men aan de geselecteerde muziek in te studeren. Alle leden zagen vol spanning uit naar deze trip naar het voor die tijd verre Londen. Maar er kwam een kink in de kabel.

De toenmalige pastoor van ons dorp, de bekende Pastoor Van Der Weijden, vond het niet verantwoord om zijn schaapjes onder vreemde leiding de zondige grote wereld in te laten trekken. Kortom, hij verbood het Korps de uitnodiging te aanvaarden en daarmee was het plan radicaal van de baan.

4. Het korps valt uiteen
Niet iedereen legde zich even gemakkelijk bij het besluit van de parochieherder neer. Het bestuur en een meerderheid van de leden knarsten met de tanden tegen het Kerkelijk Gezag. Zij dachten er hard over het verbod van de pastoor te negeren en de trip toch door te zetten, maar toen de dirigent (die van de Kerk moest eten) en met hem een achttal leden zich naar de wil van de pastoor schikten, was het hele idee niet verder haalbaar. Uit venijn en teleurstelling besloten de opstandige de ’toeter aan de wilgen’ te hangen. Zij gingen hun eigen weg en het Fanfarekorps viel jammerlijk uiteen.

5. De Engelenbak

[more]Dat deel van het Korps, dat de wil van de pastoor uitvoerde, kreeg van de bevolking de toepasselijke bijnaam van ‘de Engelenbak’.

Japie en Jentje Buijs waren zo kwaad geworden, dat ze uit pure rancune in de Edammer fanfare gingen spelen. (Edam en Volendam, water en vuur, al horen zij bij 1 gemeente. Dat was vroeger zo, dat is eigenlijk nog steeds zo..)

Toen na enige tijd de gemoederen toch weer tot bedaren waren gekomen, werden de koppen eens bij elkaar gestoken. De onenigheid werd bijgelegd en de eenheid althans gedeeltelijk hersteld. Het korps ging weer van start met twintig muzikanten en in hun gelederen bliezen ook de gebroeders Japie en Jentje Buijs hun partij weer mee.

Als het ware gelouterd door de gebeurtenissen bloeide de Fanfare daarna op en groeide uit tot een mooie muzikale vriendenclub, in staat tot grote prestaties en alles wees erop dat dit nog vele jaren zo zou blijven.

6. Het korps verzuipt

Toen kwam de Watersnood en daarmee kwam ook het korps ‘in nood’, want in een verslag van de gemeenteraad van 23 oktober 1916 lezen wij, dat het ‘Kon. Edams Fanfare’ en het ‘Christelijk Fanfare’ WEL f.100,- subsidie krijgen en het ‘Volendams Fanfare’ NIET… omdat het niet meer bestaat! Op de vraag of dit door eigen schuld was, antwoordde de burgemeester dat door de watersnood vele instrumenten verloren waren gegaan, danwel niet meer bespeelbaar waren. En zonder instrumenten IS ER GEEN KORPS!

Hoofdstuk 1 – Hoofdstuk 2Hoofdstuk 3Hoofdstuk 4Hoofdstuk 5Hoofdstuk 6Hoofdstuk 7